Ngày 20 tháng 02 năm 2025

——

CHỨNG NHẬN API CỦA VIỆN DẦU KHÍ HOA KỲ (AMERICAN PETROLEUM INSTITUTE) – CƠ HỘI THAM GIA VÀO CHUỖI CUNG ỨNG NGÀNH DẦU KHÍ TOÀN CẦU

Được thành lập vào năm 1919, trải qua hơn 100 năm phát triển, Viện Dầu khí Hoa Kỳ (API) có mặt ở tất cả các phân khúc trong ngành dầu khí Hoa Kỳ. API đặt trụ sở tại Washington DC, là một tổ chức thiết lập các tiêu chuẩn và phát triển hơn 800 tiêu chuẩn để nâng cao quá trình vận hành, bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn, nâng cao hiệu quả và duy trì sự bền vững.

API phát triển tiêu chuẩn về hệ thống quản lý (vd. API Spec Q1/Q2, API Spec 18LCM) nhằm đảm bảo các quá trình của hệ thống quản lý được thiết lập và vận hành theo các yêu cầu. Bên cạnh đó, chương trình API Monogram nhằm mục đích chứng nhận cho sản phẩm tuân thủ các quy định kỹ thuật của API.

API Spec Q1, được ban hành đầu tiên vào năm 1986, là một tiêu chuẩn hệ thống quản lý chất lượng dành cho các tổ chức sản xuất trong ngành dầu khí. Phiên bản hiện hành của tiêu chuẩn là phiên bản 10 (ban hành vào tháng 9/2023). Các yêu cầu trong API Spec Q1 khá tương đương với ISO 9001:2015, tuy nhiên, một số yếu tố được bổ sung để phù hợp với ngành dầu khí. Tổ chức có thể kết hợp chứng nhận API Spec Q1 riêng hoặc kết hợp với chứng nhận cho sản phẩm theo chương trình API Monogram. Cần lưu ý rằng, khi muốn chứng nhận API Monogram, tổ chức phải vận hành một hệ thống quản lý chất lượng phù hợp với các yêu cầu API Spec Q1, cho dù có đăng ký chứng nhận Q1 hay không.

Một điểm khác biệt quan trọng khác giữa tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và API Spec Q1 là quá trình đánh giá và cấp chứng nhận. ISO 9001:2015 được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành, tổ chức được cấp chứng nhận bởi bên thứ 3 sau khi được đánh giá sự phù hợp. Tuy nhiên, API Spec Q1 được chính API tổ chức đánh giá, cấp chứng nhận và quản lý các chứng chỉ. Quá trình lên kế hoạch đánh giá, lựa chọn đánh giá viên có năng lực, báo cáo kết quả và cấp chứng nhận khá chuyên nghiệp, hầu hết được thực hiện trực tuyến (bao gồm thanh toán trực tuyến các chi phí). Giấy phép API Monogram cũng được thực hiện như vậy. Quá trình đánh giá chứng nhận API có thể kéo dài nhiều ngày với một hoặc nhiều đánh giá viên được API chỉ định. Đánh giá viên có thể đến từ nhiều quốc gia khác nhau. Quá trình đánh giá được ghi chép lại cụ thể và rõ ràng, bao gồm các điểm phát hiện trong quá trình đánh giá. Đánh giá viên sẽ gửi kết quả đánh giá đến API để tổ chức này xem xét và ra quyết định cấp chứng nhận hay không (không phụ thuộc vào kết luận của đánh giá viên). Vì thế, để đạt chứng nhận tiêu chuẩn API, tổ chức phải thiết lập và duy trì một hệ thống quản lý chất lượng đầy đủ và bài bản theo các yêu cầu, đảm bảo năng lực nhân sự và sẵn có các nguồn lực cho hoạt động sản xuất/cung cấp dịch vụ.

Thống kê các chứng chỉ API được cấp tại một số quốc gia Đông Nam Á như sau:

(Nguồn: API Composite List)

Một số lợi ích của chứng nhận API:

• • Nâng cao khả năng cạnh tranh, tìm kiếm khách hàng và tham gia vào chuỗi cung ứng ngành dầu khí toàn cầu.
  • Nâng cao năng lực quản lý và chứng tỏ năng lực sản xuất của tổ chức với khách hàng.
  • Đảm bảo chất lượng sản phẩm được duy trì liên tục phù hợp theo các yêu cầu.
  • Hệ thống quản lý và các quá trình được vận hành theo một khuôn khổ thống nhất, rõ ràng và giảm thiểu sai lỗi.
  • Duy trì cải tiến liên tục.

Để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, các tổ chức rõ ràng phải nâng cao năng lực của mình và chứng tỏ với khách hàng qua việc chứng nhận sự phù hợp với các tiêu chuẩn nói chung và API nói riêng. Quá trình này có thể mất nhiều thời gian và nguồn lực, nhưng các giá trị mà nó mang lại là không thể phủ nhận.

——-

ThS. Lương Hải Triều

Tư vấn Trưởng Chứng nhận API